Tiroid Bezi ve Hastalıkları

Tiroid Bezi ve Hastalıkları

Tiroid bezi, boynumuzun ön bölgesine yerleşmiş olan ve de salgılamakta olduğu hormon ile vücudun metabolizmasını düzenlemekte olan endokrin bir organdır. Tiroid bezi rahatsızlıkları, guatırdan hayati tehlike yaratan tiroid kanserine kadar gidebilir. Sıklıkla rastlanmakta olan rahatsızlıklar, tiroid hormonunun üretilmesinde olan düzensizliktir. Tiroid hormonu çok fazla salgılanırsa hipertirodizm, az, yetersiz salgılanınca da hipotriodizm ortaya çıkar. Tiroid bezindeki iltihaplanmaya ise tiroidit denir. Tiroid bezi normal boyutundan büyük ise buna guatr denilir. Guatrda, tiroid bezi büyür fakat fonksiyonları bozulmamaktadır.

Klinik Belirtiler Ve Bulgular 

Hipertiroidizm:

• İştah artmasına rağmen kilo kaybetme

• Asabiyet, telaşlılık hali, erken yorulma

• Terleme, ısıya karşı tahammül edilememesi

• Çarpıntı, kan basıncında yükselme

• Amel ya da sıkça dışkı yapılması

• Ağızda kuruma, fazla su tüketme, sıklıkla idrara çıkılması, geceleri idrara kalkılması

• Kaslarda güç kaybı, ellerde titreme

• Bakışta şaşkın ya da korkulu ifadeler. Göz kapaklarında üste doğru gerileme ile göz kapağının şişmesi. Gözlerin öne çıkması.

• Guatr

Hipotiroidizm:

• Bitkinlik, hemen yorulma, hareket yavaşlaması

• Kalp atışında yavaşlama

• Uyku isteğinde artış

• Soğuğa dayanıksız olma

• Seste kalınlaşma, hafif ve de kısık bir ses tonu ile konuşma

• Derinin kalınlaşması, kuruması, saçlarda dökülme, kaşların kenar kısımlarında dökülme

• Kabızlık

• Terlemenin azalması

• Yüz ile göz kapağında şişme

• Guatr

Tiroidit:

• Tiroid bezinin üstünde ağrı, kızarma, sıcaklık

• Boyunun hareketinde ağrıların olması ve kısıtlanma

• Tiroid bezinin ağrılı olarak büyümesi

• Yutmada güçlük

• Adı geçen belirtilerin grip, boğmaca yad kızamık şeklindeki virüs enfeksiyonlarından az bir zaman sonra görülmesidir.

Guatr:

Genellikle tiroid bezindeki büyüme dışında belirtisi yada bulgusu olmaz. Büyümenin sonucunda çevresindeki dokulara baskı belirtisi meydana çıkar. Nefes almada zorlanma ile yutmada güçlük olabilir.

Nedenleri 

Hipertiroidizm:

• Otoimmün bozukluğu

• Otonom toksik adenom

• Çok fazla iyot alımı

• Çok fazla tiroid hormonun alınması

• Erken dönemde olan tiroidler

Hipotiroidizm:

• Hashimoto tiroiditi

• Ameliyat ile tiroid bezinin alınmış olması

• Radyoaktif tedavi

• İyotun eksik olması

• Hipotalamo – hipofizer yetersizliği sonucunda TRF yada TSH hormonunda eksiklik

Tiroidit:

• Virüs enfeksiyonu ile sifiliz, tüberkiloz gibi enfeksiyon

• Otoimmün bozukluk

• Radyoaktif tedavi

Guatr:

• İyotun eksik olması

• Ergenlik çağında, hamilelik döneminde tiroid hormonuna olan ihtiyacın çoğalması

• Tiroid hormonundaki yapıda bozulma

• Kronikleşmiş tiroid

Teşhis Yöntemleri

Tiroid fonksiyonlarının araştırılmasını sağlayan yöntemler çokça gelişmiş durumdadır. Bu testler iyi seçilip kullanılır ise hastaların çoğunda hem tiroid bezindeki fonksiyon durumu değerlendirme, birde herhangi bir fonksiyonda değişme görülüyor ise bunun sebebini bilmek mümkündür. Kullanılmakta olan testler aşağıdaki gibidir.

Tiroidde hormon yapımının araştırılması: rahatsız kişiye içirilen radyoaktifiyodun belli zamanda tiroide tutulması oranı araştırılmaktadır.

Kanda dolaşan tiroid hormonlarının ölçülmesi:

• T3 ile T4 ölçümü

• Kanda dolaşmakta olan tiroid hormonunun serbest fonksiyon ölçümü

Diğer teşhis yöntemleri:

• Tiroid sintigrafisini çekilmesi

• Tiroid ultrasonografisinin çekilmesi

• Antikorların araştırılması

• Serumda tiroglobulin bakılması

• Serumda kalsitonin bakılması

• İnce iğne ile aspirasyon biyopsisinin yapılması

• Tiroidin fonksiyonun metabolik indeksler ile araştırılması

• Tiroid replasmanında dozun yetersizliğinin araştırılması

Tedavi 

Hipertriodizm:

Tiroid hormonunun çok üretilmesinin kontrol altına alınmaya çalışılması

Hipotiroidizm:

Üretiminde yetersizlik bulunan tiroid hormonu rahatsız kişiye dışarıdan verilmelidir. Tedavi ömür boyu sürer.

Tiroidit:

Bakterilerin enfeksiyona sebep olduğu vakalarda uygun olan antibiyotikler verilmektedir. Cerrahi drenaj uygulanır.

Guatr:

Rahatsızlığın sıklıkla rastlandığı yerlerde çocuklar ile gençlerin diyetine iyot eklenmelidir. Bu guatr gelişimini engeller. Klinik ve laboratuar incelemelerde tiroid kanserinden kuşkulanılıyor ise tedavide cerrahi müdahale gerekir.