Tifo

Tifo, Salmonella typhi’ nin sebep olduğu genel de enfeksiyonun belirtileriyle seyretmekte olan akut sistematik rahatsızlıktır. Salmonella typhi rahatsızlığın sebebi olur, Gram (-) bakterilerden olur. Genelde yazları ve de güz ayında salgın şeklinde meydana çıkmaktadır. İçtiğimiz suyla ve de yiyeceklerimiz aracılığıyla bulaşmaktadır.
Vücudumuza girmesinin ardından bağırsakların alt kısımlarından lenf bezine geçiş yapan tifo virüsleri, oradan da lenf yolu ve de kan damarlarının aracılığı ile tüm organlarımıza yayılırlar. Hızlıca üreme gösteren virüsler safra kesesinin yolu ile dışkıya, böbreklerin yolu ile de idrara karışıp dışa çıkıp salgına neden olur.
İlk olarak rahatsızlığın gösterdiği genel belirtilerden bahsedelim ve de ardından bu belirtilerinin rahatsızlığın hangi dönemiyle ve de ne şekilde meydana çıktığını görelim.

Belirtileri:
• Bitkinlik, başın ağrıması, amel ve ya kabız olma,
• Ateşlenme,
• Nabız da azalma, tansiyonda düşüş,
• Rahatsızlığın başlamasının bir iki gün sonrasında karında ve de göğüste meydana gelen kırmızı renkli lekeler,
• Burun ile bağırsaklarda kanama,
• İştah kaybı, kilo verme,
• Karında ağrılar,
• Birde kimi vakalarda dalakta büyüme

Tifo hastalığı genellikle bir ay devam eder. İlk önceleri, iştah kaybı, bitkinlik hali ve de başın ağrıması şeklinde belirtiler gösterir ve de ateşin biraz yükseldiği görülür. İlk haftanın sonlarına doğru ateşin 40 derecelere yükseldiği olur. Karında ağrılar başlar. Başın ağrıları çoğalır ve de devamlı hal alır.
Rahatsız kişi kendisini oldukça bitkin, yorgun hissetmektedir. Vücudu kurur ve terleme olmaz. Kimi hastaların burnu kanayabilir.
Bu haftanın ardından rahatsızlık daha da şiddetli hal almaktadır. Ateşin artışı daha da çoğalır. Belirtileri sürekli ve de rahatsız kişi daha da yorgun hale gelir.
Karında ve de sırtta oluşan kırmızı renkli lekeler, bu aşamada meydana gelir. Rahatsız kişi hayattan soyut hale gelir. Aklını kullanamaz ve de suratı donuk bir şekil alır. Yemek yeme isteği tamamen biter. Dışkısında kan olabilir. Sonuncu haftada ise rahatsızlığın belirtisi yok olmaya başlamaktadır ve de rahatsız kişinin ateşlenmeleri düzelir.

Nasıl Meydana Çıkar?
Besin maddelerinin yeterli temizlenmemesi ve ya pis suyun kullanılmasıyla sonucun da bu virüs vücuda alınmaktadır. Oral yol ile alınmakta olan virüs, mideye ulaştığında orada yaşayamamaktadır. Midede asitin bulunması bu virüsün yaşamına mani olur ve de virüs burada yaşamaz, ölür. Mide de meydana gelen kimi hastalıkların ardından (mesela mide asidinde azalma) virüsler, korunmayı başarırlar. Birde bolca sıvıyla ve ya gıdalarla vücuda alındığı zaman yaşamaya devam ederler.
Bu virüsler yeteri düzeye ulaştıklarında tifo ya sebep olurlar. Rahatsız ve ya taşımakta olan kişinin dışkısı ile temas edilirse de bulaşması söz konusu olur. Taşıyıcı olan insan tarafından hazırlanan gıdalar ile mikrobun bulaşması ve de bu gıdaların tüketilmesi sonucun da rahatsızlık bulaşmaktadır.
Tifoya pis el rahatsızlığı da denilir. Bu sebeple ellerin sıkça yıkanması rahatsızlığın bulaşmasına engel olmak için oldukça mühimdir. Rahatsız kişinin dışkısının, yattığı eşyaların temizlenmesi de bulaşmayı engellemeye yardımcıdır.
Tedavisi
Tifo, farklı tehlikeli hastalıklara da yol açacağından ölüm ile de sonuçlanabilir. Midede kanama, damarlarda iltihap, dolaşım yetmezliği şeklinde ki problemlere sebep olur. Tifonun, tedavisinin güzelce yapılması halinde bu şekildeki problemlerin ortaya çıkma tehlikesi ve de ölüm oranları oldukça azalır.
Tifo rahatsızlığı olan kişilere ilaç tedavisi yapılır. Virüsleri ortadan kaldırmak amacıyla antibiyotik tedavisi yapılır. En sık tercih edilense kloromfenikoldür. Bu sayede hemen, hemen 3 gün içerisinde ateşin kontrolü sağlanır. Ampisilin, amoksilin gibi antibiyotiklerde kullanılmaktadır. Gebeler ile çocuklarda ise daha değişik türdeki antibiyotikler kullanılır. Bu söylediklerimizin tümü hekiminizin hastanın durumunu göz önünde bulundurarak tavsiye edeceği ilaçlardandır.
Birde beslenmeye özen gösterilmelidir. Alınmakta olan gıdalar proteinler ile karbonhidratlarca ağırlıklı olmalı. Bunla beraber bolca su içilmelidir. Rahatsızlığın çok olduğu bir yere seyahat ediliyor ise bu kişiler bu bölgede kontrol edilmeyen pişmemiş ve de soğuk gıdaları suyu tüketmemelidirler.

Korunma
Tifonun bulaşmasının yollarına dikkat edildiğinde içtiğimiz ve de kullandığımız suyun kontrolüne, gıdaların hijyenine, çevre sağlığı koşulları durumuna özelliklede lağımlar ile kanalizasyonların temizlik koşullarına uygun hale getirilmesi gerekir. İnsanları tifodan korumanın yollarından biri tifo aşısının yapılmasıdır. Fakat kesin kez koruyucu değildir. Özelliklede gıda işiyle uğraşan kişilerin düzenli bir şekilde kontrol edilmesinin gerektiği bir rahatsızlıktır.