Kırık

Kırık, kemiklerin genellikle fazlaca basınca maruz kalmasının sonucunda parçalanmasıdır. Kırık genel olarak üç sınıfa ayrılır;
Yer değiştirmeyen sade kırık, yer değiştiren kapalı kırık, açık kırık. Açık kırık, kırıklar arasında genel tehlikesinin dışında, mikrop kapabilmesi riskinin olduğu yaranında olmasından dolayı, farklı karışık problemler çıkarabilir. Kırığın tedavisi, kırılan uçları eski haline getirdikten sonra birleştirip o şekilde kalmasının sağlanması genelde, bir, iki hafta içerisinde kaynaması ve de iyileşmesi ile neticelenir.
Şimdi ise metal plaka ile vidalar her geçen gün daha da yaygınlaşmış şekilde kullanılıyor oluşu, problemleri mühim ölçüde azaltmaktadır. Geneli tropikal yerlerde yaşamakta olan 7500 çeşidi olan eklembacaklı sınıfıdır. Silindir biçimindeki vücutlarını meydana getiren parçaların her biri üzerinde bir çift kısa bacağı olan kırkayakların sınıfının üyeleri, humus içerinse gömülüp, toprakta olan çukurlara ve ya mağara kovuklarına yuva yaparak yaşamaktadırlar. Herhangi bir tehlike ile karşı, karşıya geldiklerinde, top gibi olup pis kokular salarlar. Birçoğun gözleri olmamaktadır; gözü olanlarda ise bir araya gelmiş birçok sade gözden oluşmaktadır.

Kırık Belirtileri:
Kemiklerde oluşan kırığın kimi ortak belirtisi bulunur. Ortak belirtilerin dışında, kırılmış olan kemiğe bağlı ve de kırığın yeri ile alakalı özel belirtileri de bulunmaktadır. Bunlar genellikle tıp adamlarının ilgi alanına girmektedir.
Kırıkların ortak belirtileri de şu şekildedir:
Ağrının olması
Bölgesel şişme
Şekilde bozulma
Fonksiyonlarda bozukluk ve kayıp
Normal olmayan hareketler
Ekimoz

Krakman, radyolojik belirtileri

1) Ağrı: Ağrı kaynağını özetle şu şekilde özetleyebiliriz:
a)kemiğin kendine ait sinirinin uyarılmasıyla
b)periostun uyarılması
c)kırılan kemiğin ucunun yakındaki yumuşak dokuları uyarmasıyla
d) kasların kasılmasıyla ağrı oluşabilir.
Kırılan bölgede sinir liflerinin dejenerasyon olmasından dolayı ağrılar bir, iki saatte yok olur. Ancak kırılan kemiğin hareket etmesiyle, kırılan uçların hasar görmüş olan sinir liflerini uyarmasından dolayı yoğun bir ağrının oluşmasına sebep olur.

2) Bölgesel şişlik: kırılan kısımda kanamanın olması ve de kanın yakındaki yumuşak dokulara sızmasıyla, birde bu dokularında kanamasıyla ve de ardından kanın pıhtı yapması şişmenin sebeplerinden birisidir. Farklı bir sebep ise bu kısımda ödem oluşmasıdır. Kimi bölgelerde kemiğin kırılmış olan uç kısımları üst üste biner. Bu yüzden kemiğin kalınlığı iki katına çıkar. Bu durumda ayrı bir şişkinliğin sebebi olmaktadır. Kırılan uçların üst, üste binmesinin neticesinde kırılan kemiğin boyunda da kısalma olur. Böyle durumlarda kemiğin etrafındaki yumuşak doku bol gelerek kıvrım yapar. Bu durumda bölgesel şişmeye sebep olur. Şişlik bir, iki saat içerisinde çoğalır ise büyük damarların yaralanmış olduğunu gösterir. Femur, omurgadaki derinde bulunan kemik kırığında şişmeler dikkat çekmemektedir.
3) Şekilde bozukluk; kırılan kemikte boy kısalması olur ve de kemik kırık kısımda normalinde olmayan bir açı olabilir. Kırılan kemiğin kendi ekseninin üzerinde biraz dönerek ait bulunduğu organın şekil kazanmasını sağlayabilir.
4) Fonksiyon bozukluğu ve kaybı: kırılan kemik bütünlüğünü kaybeder, yapması gereken görevini gerçekleştiremez. Mesela uyluk kemiğinin kırıldığı bir insan, özel durum haricinde, kırılan bacağının üstüne basmamalı ve yürümemeli.
5) Anormal hareket: kemiğin bütünlüğünün yok olasından dolayı, merkezi kırık uçlarında normal dışı hareketler olur. Mesela koldaki kemik ortadan kırılırsa, kolun orta kısmında bükülme olabilir.
6) Ekimoz: Halk arasındaki adı “morarma”, “çürüme” diye adlandırılır. Ekimozun sebepleri, damarın dışarısına çıkmış kanda alyuvardaki hemoglabinin iki değerli demiri, üç değerlikli demire dönmesidir. Alyuvarlara rengini veren hemoglobin normalde kırmızı renklidir. Ama hemoglobin üç değerlikli olursa mora dönüşür rengi. Ekimoz ilk günlerinde mor renkli iken daha sonra kızıl, sonra yeşil ve de sonunda da sarı renge dönerek yok olur. Yok olması 20 gün kadar sürmektedir. Rengindeki bu değişimin sebebi, dokunun arasına sızmış kanın zaman içinde o kısımdan uzaklaştırılmasıyla olur.
7) Krakman: kırılan kemik uçlarının birbirlerine sürtmesinin neticesinde meydana gelen sese denir. Çıkan ses çakıl taşı üstünde yürürken çıkartılan sese benzetilir. Asla kırılan kemiği oynatarak bu sesi çıkarmayı denemeyiniz. Sebebi ise kırılan uçların oynamasıyla, yoğun ağrının olmasının yanı sıra çok mühim neticelerde meydana gelebilir. Bu mühim netice, kırılan kemik ucunun, büyük damarı ve ya sinirleri kesmesiyle ortaya çıkabilir. Büyük damar kesiği, hastanın kanama sonucunda şok yaşayıp, ölmesine yol açabilir. Sinir liflerinin büyüklerinden birinin kesilmesiyle, onun sorumluluğundaki bölgenin felcine ve de duyusunun kaybolmasına sebep olabilir. Tüm bunlardan anlaşılan, kırılan kısım asla hareket etmemeli. Kırığın ilkyardımının için iki tane ana ilkesi bulunur; kırılan bölgede hareketsizliği sağlamak ve de kanama var ise onu durdurmak.
8) Radyolojik belirtiler: kırık teşhisinin konulması kadar tedavisinde ve de neticesine yardımcı olacak radyolojik incelemeler ile kırığın derecesini, sayısını, yapısını, uçlarının vaziyetini, kırık yerini, çıkığın olup olmadığını ve de yabancı cisim olup, olmadığının anlaşılması için güzel bir radyolojik incelemenin neticesinde anlaşılmaktadır