Kabızlık

Kabızlık Nedir?

Kabızlığın bir diğer adı konstipason’dur. Genel olarak bireyler bunu dışkılamanın sık olmaması şeklinde algılarlar. Fakat kabızlık böyle bir durum değildir. Gaitanın havim ve ağırlığında azalma görülürse, dışkılama için zorlanılırsa, dışkılamadan sonra bağırsakları tam boşaltamamışsınız gibi his varsa o zaman kabızlıktan bahsedilebilir. Gün içinde veya haftada ortalama üç kere dışkılama normal olarak kabul edilir. Ama bazı kişiler için bir haftada veya daha uzun sürede bir kere dışkılama normal olabilir. Bağırsakların çalışması diyet ile ilgilidir. Sağlıklı ve normal bir dışkılama için otuz gram lif ve ortalama 3 litreye yakın su tüketilmelidir. Düzenli spor dışkılamanın en büyük yardımcısıdır. Her yüz kişiden sekseni muhakkak hayatında bir kere kabızlık sorunu çekmiştir. Normal değerler bir bireyin bir haftada ortalama üç defa dışkılama yapması gerektiğini söylemektedir. Daha önceden her bireyin günde bir kere dışkılaması gerektiğine dair görüşler vardı. Şimdi bu görüş terk edildi.

Kabızlığın Nedenleri:

Bağırsak hareketleri zaman içerisinde değişikliğe uğrayabilir. Birey genelde tuvalet temiz değilse tuvalete girmez. Yoğun iş hayatında dışkısını yapmayı daha sonraya erteleyebilir. Basur nedeni ile veya makatta oluşan çatlaktan ötürü ağrı duymamak adına tuvaletini yapmamayı reddedebilir. Tüm bu nedenler bağırsak hareketlerinde değişiklik yaratmaktadır. Bunların yanında dengesiz ve düzensiz beslenmek dışkılamada sorun yaratır. Lif ve posa yönünden zengin gıdalar tercih edilmelidir. Kabız olan insanların besinlerinde kola gibi gazlı içecekler ve rafine şekerlerin bolca olduğu görülmektedir. Bağırsak yumuşatıcı ilaçların yanlış kullanımı da kabızlığa neden olmaktadır. Bu ilaçların uzun süreli alınımında bağırsaklar çalışmamasını gerektiğini düşünerek çalışma hızını ve ritmini düşürmektedir. Sporu hayatının bir parçası haline getirmemiş kişilerde daha sık görülmektedir. Karın kasları iticiliğini en aza indirir. Bu nedenle de dışkılama zorlaşır. Bazı antidepresan ve sakinleştiricilerin yan etkisi de kabızlığa neden olabilmektedir.

İrritabıl Barsak Sendromu Nedir?

Bu sendrom bağırsak kasılmalarına neden olan bir hastalıktır. Hastada genel anlamda ishal ve kabızlık durumları görülmektedir. Karın şişliği, ağrı, gaz gibi belirtiler görülmektedir.

Kronik İdiyopatik Kabızlık:

Ender bir hastalıktır. Fonksiyonel anlamda kabızlık demektir. Nedeni bilinmemekle beraber bu hastalara uzun süreli kabızlık mevcut ise hiçbir ilaç işe yaramamaktadır. Kalın bağırsağının kas ve sinir sisteminde sorun olan bireylerde veya hormonal değişiklikler nedeni ile görülebilmektedir. Kadınlara ve özelliklede çocuklarda daha sık görülmektedir. Dışkının kalın bağırsaktan geçmesi için belli bir süre vardır. Bu süre uzarsa veya bağırsak kaslarında sorun varsa kronik kabızlık oluşabilmektedir.

Tüm bunların yanında kabızlık insan hayatının belli dönemlerini olumsuz etkileyebilmektedir. Öyle ki tuvalette fazla kalarak ıkınmak zorunda olmak basur hastalığının oluşmasına neden olabilmektedir. Bununla birlikte sert dışkı makatı ve anüsü zedeleyebilir ve yırtık oluşumuna neden olabilir. Bu sebeple her dışkılama ağrılı, kanamalı ve yanmalı olmaktadır. Aynı zamanda çocuklarda kabızlık sık görülmektedir. Kabız olan bir çocuk haftada bir kere dışkılamaktadır. Kabızlık çocuklarda huzursuzluk ile birlikte ağrı ve iştahsızlığa neden olur. Kabızlık halinde çocukların kakalarında sertlik belirir ve makatta çatlağa neden olabileceğinden kanamalı bir dışkı da görülebilmektedir. Bebeklerde kabızlık görülüyorsa ve anne sütü ile beslenme devam ediyorsa o zaman annenin lifli besinlerle beslenmesi gerekmektedir. Aynı zamanda iki yaşından önce çocuklara zorla tuvalet eğitimi verilmeye kalkılırsa ileride kabızlık sorunu başlayabilir. Anne sütü genel anlamda kabızlığı önleyici bir besindir. Ek mamalara geçildiği dönemde kabızlık özellikle görülür. Mamaların hazırlanılmasında kullanılan az su miktarı da kabızlığa neden olur.

Kabızlıkta Halinde Yapılması Gerekilenler:

Sulu gıdalar tüketmek önemlidir. Posalı ve lifli ürünleri tüketmek kişiye yarar sağlayacaktır. Özel ilaçlar vardır. Bu ilaçlar doktor tarafından verilmedikçe kullanmak zararlı olabilir. Kola, kakao ve kuruyemiş tarzında gıdalar özellikle de kabızlık halinde tüketilmemelidir. Fazlaca tüketilen inek sütleri kabızlığa neden olmaktadır. Yulaf ezmesi ve zeytinyağı kabızlığın en büyük düşmanıdır. Sıkça tüketmekte hiçbir sorun olmaz.

Kabızlık Tedavisi:

Kabızlığın nedeni öncelikle araştırılmalı ve ona uygun bir tedavi yöntemi seçilmelidir. Bunun yanında cerrahi anlamda bağırsakların boşaltılması mümkündür. Amaç hastanın düzenli ve bağırsak ritmine uygun dışkılamasını sağlamaktır. Eğer herhangi bir nedenden ötürü kabızlık görülüyorsa bu neden ortadan kaldırılmalıdır. Kabız olan bireyler kendilerini çok rahatsız hissedeceklerdir. Bu nedenle öncelikle hastanın psikolojik durumu değerlendirilir. Kabızlık bağırsakların doğuştan gelen veya sonradan oluşan işlevsel bozukluklarından ötürü ise o zaman cerrahi müdahale gerekir. Bir anda ortaya çıkan kabzı rahatsızlığında hastalar çok ağrı çekerler.

Kabızlık Tedavi Programları:

Amaç bağırsağın işlevlerini geri kazandırmaktır. Bu nedenle özellikle de lifli gıdalar tüketmek gerekir. Bununla birlikte beslenme alışkanlığı edinmek şarttır. Birey her gün aynı saatlerde yemek yemelidir. Egzersiz ile karın kaslarını güçlendirebilirsiniz. Bu sayede dışkılamak çok daha rahat ve sorunsuz olacaktır. Bazen gerektiği takdirde gaita yumuşatıcı ve söktürücü ilaç kullanımı yapılabilmektedir. Bu ilaçların arasında maden tuzu yapısında olanlar vardır. Aynı zamanda osmotik basınç sağlayan, kitle etkisi gösteren, gaitayı kayganlaştıran ilaçlar da vardır. Bunların yanında fitil ve laman tatbiki çok işe yaramaktadır.