Sancılı Adet Görme (Dismenore)

Bayanların yarıdan çoğu adet dönemlerinde az ve ya fazla ağrı çekerler. Fakat %10 bayanda adet dönemindeki sancılar çok fazla olur ve de kişinin 1 ila 3 gün arasında çoğunlukla kendisini iş göremez durumda hissetmesine neden olmaktadır. Kadın hastalıkları ve doğum kliniğine yapılmakta olan acil başvuruların hemen % 10 ‘u adet dönemindeki sancılar sebebiyle olur. Sancılı adet görmeye (Dismenore) başvuru yapıldığında gereken incelemenin ardından iyi bir etki gösterecek biçimde tedavisi yapılır.

Neden sancılı adet görülür?

Sancılı adet görmek gerçekte adet görme mekanizmasındaki mühim bir etken olan uterusun kasılmaları bayanlar da ağrı halinde hissedilir. Uterusun kasılmalarında ki amaç, uterusun iç tabakasındaki atılıp yenilenmesi sırasındaki meydana gelen kanamanın miktarının ez aşağı seviyede tutulmasıdır. Meydana gelen kasılmalar sırasında uterua kısmı şekilde prostaglandin ismi verilmekte olan kimi maddeleri salgılar. Ağrıya neden olan bu olay prostaglandinin ya çok oranda salgılanmasından ya da bayanda prostaglandirine ağrı olarak çok fazla duyarlılık cevabının olması şeklinde kabul edilir.
Prostaglandinin salgıları yumurtlamanın ardından meydana gelen bir şey olduğu için tipik adet görmenin kısa zaman öncesinde başlar ve de adetin bitiminin ardından tamamen yok olan adet sancısı yumurtlamanın olduğuna dair güvenli belirtilerden bir tanesi olur.
Sancılı adet görmenin ender olarak rastlanan sebeplerinin içerisinde serviks (rahim ağzı) girişinde kürtajdan, enfeksiyondan dolayı daralmanın oluşu ve de bununla bağlantılı şekilde adet kanamasının zor atılıyor olması ve de spiralin kullanılıyor olması şeklinde sebeplerde bulunmaktadır.

Ne gibi belirtiler oluşur?

Adet sancıları genelde adetin başlamasının öncesinde 24 saatin içerisinde başlamaktadır, adetin başlaması ile birlikte yoğunluğu kısa süreli artar ve de adetin bitimine doğru git, gide hafifleme gösterir.
Mide bulantısı- istifra etme, bitkinlik, amel, kramplarla birlikte belde şiddetli ağrı ve de başın ağrıması sancılar ile birlikte sıkça rastlanan öbür belirtileridir. Ağrıların fazlaca şiddetini arttırdığı zamanlarda ise bayılmalar meydana gelebilir.

Ne zaman jinekolojik değerlendirme gerekir?

Adet sancısı ağrı kesici ilaçlar ile kontrole alınıyor ise ve de ayrı jinekolojik belirtisi bulunmuyorsa jinekolojik muayeneye gerek yoktur.
Fakat adet sancılarının şiddeti çok fazla olmakla birlikte genel durumu etkiliyor ise ya da iş kaybının yaşanmasına neden oluyorsa kesinlikle jinekolojik değerlendirmenin yapılması, etkili bir tedavinin uygulanması gerekir.
Jinekolojik değerlendirmede çok mühim amaç bulunmaktadır. Endometriozis ( rahmin iç tabaksının anormal kısımlarda olması), kronik enfeksiyonlar, yapışıklık olması, yumurtalıkta kisti olması, uterusta miyomun bulunması ve de öteki jinekolojik rahatsızlıklar kendisine özel belirtilerin dışında aynı adet sancısı şeklinde belirti gösterebilir.
Yapılmakta olan jinekolojik muayeneler bunların var olup olmadığını meydana çıkarır ve de bu gibi hallerde tedavisi tamamı ile daha değişik yapılır.

Nasıl tedavi edilir?

Eğer ki jinekolojik muayene sırasında adet sancısının benzeri bir hal var ise ( endometriozis, yumurtalıkta bulunan kistler, miyomlar, spiral kullanımı, enfeksiyonlar) ilk olarak saptanmış rahatsızlıkların tedavisi yapılmalıdır. Yeterli olmayan değerlendirmelerin sonucunda yapılacak tedavilerin başarı gösterme olasılığı düşük olur.
Jinekolojik muayenelerde jinekolojik hiçbir patolajiye rastlanmamış ise ilk aşamadaki tedavi ağrıkesen ilaçlardır. Kullanılacak olan ağrı kesici ilaçlar “nonsteroid anti inflamatuar analjezikler” ismi ile gruplanır ve de ağrıyı kesmelerinin ötesinde iltihabı yok edici özelliği de olan ağrı kesiciler olmalı.
Bu ilaçlar ağrı kesmesinin dışında prostaglandin üretiminin azalmasını sağlayıp iki yandan tedavi ederler. Adetin başlamasından bir gün önce hekim tavsiyesi ile değişik dozda tercihen de naproksen sodyum içerikli ilaçları kullanmalıdırlar ve de sancının devamının olması halinde alımına devam edilmelidir.
Ağrı kesicilere cevap vermeyen hallerde ikinci aşama tedavisi doğum kontrol hapıdır. Dismenoreyle yumurtlamanın arasındaki yakın alakanın söz konusu olmasından yumurtlamayı doğum kontrol hapları ile yok edilmesi ile ağrıları çoğunlukla etkin bir şekilde kontrol altına alınır.
İkinci aşama tedavisinden de yarar görmeyen bayanlarda daha derin incelemeler gerekmektedir.
Bunun için gereken ön hazırlığı takip eden laparoskopi ismi verilmekte olan yöntem ile karın boşluğunun incelenmesi gerekir. Bu incelemeler genelde saptanmakta olan patoloji endometriozisttir ve de tedavi daha değişik olur.
Olayda psikolojik kompoonentinin varlığından şüphe edilir ise hekimin tavsiyesine bağlı psikiyatri desteği gerekir.
Yoga yapılması, transandantal meditasyon yapılması, gevşeme egzersizleri gibi yolarlıda usulüne uygunca uygulanırsa yarar sağlayabilir.