Aşure Ritüeli

Aşure ritüeli nasıl ortaya çıktı?

Tarihi ve mitsel anlatımda Aşure,nin kökeni ile ilgili, genelde yaygın olan anlatılan vaka hikaye belki mitsel belki tarihsel bir vaka bu. Nuh peygamberin tufandan kurtuluşu ile ilgili hikayededir. Temelde temel olarak yaygın ortak kanı, Nuh tufanına bizi götürür ama sadece Nuh tufanı değildir Aşure Hüseyin’in çıkışı yada aşure gününün özelliği ile anlatılar. Aynı zamanda mesela Adem peygamberin günah işledikten sonra günahından tövbe ettiği ama tövbesinin de kabul edildiği günde aşuredir. Yunus peygamberin balığın karnından kurtulduğu günde aşure günüdür. Musa peygamberin sav kavmini Mısır,dan firavundan kurtarıp çöle getirdiği gün aşure günüdür. İbrahim’in ateşte yanmadığı günde de aşure günüdür. İsa,nın doğduğu, İdris peygamberin göğe yükseldiği, İsa’nın ölümden kurtulup göğe yükseldiği günde aşure günü olarak düşünülür. Son olarak bu Aşure ritüeline bir halka daha eklenmiştir, bu biraz aşureyi tarihsel olarak ta ayrıştırır. Yine bir kurtuluş simgesidir, daha önce yazdıklarımızda olduğu gibi bir kurtuluş ifadesi vardır ama, şükran ifadesi, kurtuluş ifadesi. Serin bir matemden sonra kurtuluşla karşı karşıyayız. Kerbela olayından bahsediyoruz Kerbela olayında İmam Hüstin ve beraberinde 72 insan katledilmiştir, ama o katliamdan bir imam ki bu ehlibeyt geleneğini yürütecek kişidir. İmam Zeynel Abidin kurtulduğu için de o gün ama onuncu gün değil, bir kutlama özelliğini taşımaz onuncu gün. 10, gününden sonra, yani 12. ve 13. gün olarak bir şükür günü anlamı taşır ve dolayısı ile tüm bunların tamamı bize Aşure ritüelini anlatır.

Aşure ne zaman yapılır?

Aşure ne zaman yapıldığı ile ilgili 2 ayrı tarih vermemiz gerekir bir milat gibidir bu, İbrani-arabi gelenekte Muharremin 10. günü olarak anılır. Fakat Kerbela olayı ile beraber yine tabi 10, gün yine mevcuttur ama bir kutlama niteliği taşımaz. Kerbela olayından önce 10. gün aşureler pişirilir şükran günü olarak kutlanırdı. Fakat Kerbela olayından sonra o gün bir kutlama değil bir matem günü olmuştur, çünkü Hz. İmam Hüseyin katledilmiştir. Dolayısı ile bu olaydan sonra tarih de bir değişme olmuştur son halkasında İslam geleneği acısından özellikle. Muharremin 10 günü aşuredir ama aşure kaynatılmaz, Muharremin 12. günü yani 12 günlük orç süresi bittikten sonra 12. günün akşamında yada ertesi günlerde aşure kaynatılır. Dolayısı ile tarihsellik acısından 2 ayrı şeyden bahsediyoruz 1 Kerbela olayından önce, ve hemen ardından 2. dönem Kerbela olayından sonra.