ANNE VE BABA DAVRANIŞLARININ ÇOCUKLAR ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ

Çocukların büyüdükleri zaman diğer insanlarla ilişkilerinin ve iletişiminin nasıl olacağı, çocuğun küçüklüğünde annesiyle kurduğu ilişki ile doğrudan ilgili bir durumdur. Annelerin çocuklarına karşı sıcak ve samimi duygular ile ilgi ve anlayışlı olması ve bunu çocuğa göstermesi, annelerin çocuklarıyla aralarında sağlıklı bir ilişki geliştirmesine katkıda bulunur. Özellikle çocuğun korktuğu ya da kendini gergin hissettiği anlarda annenin  çocuğa rahat ve ilgili davranarak ona şefkat  göstermesi ve ona destek olması annenin çocuğuyla arasındaki bağı güçlendirmede etkili rol oynar.

Anne ve bebek arasında doğum ile başlayan bu kuvvetli bağ, çocuk büyüdükçe gelişme gösterir. Anne ile çocuğun beraber kurduğu bu ilişki onun kişilik yapısının büyük bir parçası haline gelebilir. 0-6 yaş grubu çocuğun kişiliğinin gelişimi açısından ne önemli dönemi kapsar. Kişilik büyük oranda bu dönemde şekillenir. hatta atalarımızın ağaç yaş iken eğilir sözü bunu kastetmektedir. Bu dönemde yani 0-6 yaş döneminde anne ve çocuğun arasında gelişen ilişkiye göre dört tip kişilik yapısı vardır.

Birinci ilişki türü güvenli ilişkidir. güvenli ilişki yapısına sahip bireyler, hem kendilerini hem de çevrelerindeki insanları pozitif ve olumlu görme eğilimindedirler. Yakın arkadaşlık ve akraba ilişkilerine önem verirler. bu tarz ilişkileri başlatıp sürdürmekte kararlı ve başarılıdırlar. Girişken bir yapıya sahiptirler. Bulundukları ortamda liderdir ve kendilerini sevdirirler.

İkinci ilişki türü kayıtsız ilişkidir. Kayıtsız ilişki yapısına sahip bireyler, kendilerini ve çevredeki insanları hep olumsuz ve değersiz görme eğilimindedirler. Hiç kimse ile kolay kolay yakın ilişki kuramazlar. Bunun için de pek çaba sarf etmezler. Başka insanlarla ilişki kurmayı reddederler ve buna ihtiyaçlarının olmadığını düşünürler. Bu tarz ilişkilerin önemini hiçe sayarlar.

İhtiyaç duydukları güven, sığınak ve şefkati aileden alamayan çocuklarda daha çok rastlanan bir durumdur. Bu tür çocuklar elde edemediği yakınlık ve şefkat ihtiyacını reddederler. Bu tür çocuklar ilerki yıllarda başkalarının onlara gösterdiği ilgiyi samimi bulmazlar ve o kişilere asla güven duymazlar. Başkalarıyla kolayca yakın ilişki kuramazlar. Başkalarına duygusal olarak bağlanamadıkları için kendilerine bağlanılmasını istemezler ve buna tahammülleri yoktur.

Üçüncü ilişki türü saplantılı ilişkidir. Saplantılı ilişki yapısına sahip bireyler kendilerine güvenmezler ve kendilerini güvenilir olarak nitelemezler. Buna karşılık başkalarına güvenirler. Bunun sebebi ise kendilerini değersiz bulmalarıdır. Onlar için başkaları kendilerinden daha üstün olduğu için daha değerli ancak kendileri değersiz olduğu için de kendilerini güvenli bulmazlar.

Son ilişki tarzı da korkulu ve kaygılı ilişkidir. Korkulu ya da kaygılı ilişki yapısına sahip bireyler kendilerini de başkalarını da yetersiz ve olumsuz olarak düşünürler ve böyle nitelerler. Özgüvenleri hiç yoktur ve başkalarına da güvenmezler. Onlar için dünya; yaşanması zor ve tehlikeli bir yerdir. Sürekli tehlike altında olduklarını düşünürler ve bu yüzden panik halinde yaşarlar.

Anne ve babaların çocuğun ihtiyaçları konusunda tutarlı davranması çok önemlidir. Tutarlı davranmak sözlerinizle davranışlarınızın birbiriyle uyum içinde olmasıdır. Çocuk yetiştirme konusunda anne ve babalar önce kendi aralarında konuşup nasıl bir eğitim verecekleri konusunda fikir alış verişinde bulunmalıdır. Alınan kararlar doğrultusunda çocuğa verecekleri tepikinin aynı olması çocukta disiplin oluşturma konusunda etkili olacaktır. örnek vermek gerekirse annenin ak dediğine babanın kara demesi çocukta disiplin sorununa yol açar.

Anne ve babaların çocuklarıyla sağlıklı bir ilişki geliştirmek için dikkat etmesi gereken bazı şeyler vardır. Öncelikle çocuğunuzun size ne zaman ihtiyacı olursa onun yanında olmalısınız. Bunun için çocuğunuzun göz hizasına gelin ve onu dinleyin. Söylediğini doğru anladığınızı kontrol etmek için ona soru sormalısınız. Karar vermesi için ona seçenekler sunun ve aldığı kararları yerine getirmesi için ona destek olmalısınız.

Bunları yaparken kesinlikle tutarlı olmalısınız. Şunu unutmayın çocuklar sözlerden çok davranışlarınıza bakarlar. Çocuklarınızın bireyselliğine saygı göstermeyi ihmal etmeyin. Sizden ayrışmasını destekleyin. Bunu yapın ki o da kişiliğini oluşturabilsin.

Bunları yaparken elbetteki çocuğunuzun her isteğini yapmanız doğru değil. Mesela sizinle uyuması ve yemeğini sizin yedirmenizi istemesi..vs. gibi. Bunun doğru olmadığını ona uygun bir dille anlatmalısınız.

Şunu unutmayın çocuğunuz her şeyden önce bir bireydir ve onun sizden farklı bir kişilik olduğunu kabul ederek kişiliğine saygı gösterin.