Kriyoterapi

Kriyoterapi ve ya bilinen halk içindeki ismi ile dondurma tedavisi normal olmayan dokuları dondurup tahrip etmeyi hedefleyen tedavi biçimidir.

Prob ismi verilmiş bir aletin dondurulması gereken dokuyla temasının sağlanmasının ardından dondurma işlemi için kullanılacak gazı probun içerisinden geçirilmektedir. Bu probun uç kısmında çok fazla soğumaya sebep olmaktadır(hemen, hemen -90 derece)
Buradaki mantık şöyledir; soğutmak için kullanılmakta olan gaz basınçla probun uç kısmına itildiği zaman ani olarak hacmi genişler ve de etraftaki ısıyı çeken probun uç kısmında soğuma olur.

Prob ile temasta olan doku donar. Bunun için sıvı nitrojen ve ya karbondioksit kullanılmaktadır. Donma genel olarak 4 dakika kadar sürmektedir. Fakat 1 ya da 2 defa yenileneceğinden hemen, hemen 15 dakikayı almaktadır.

Kriyoterapi genelde rahmin ağzında olan hücresel değişiklikler ile halkta yara ismi verilmekte olan erozyonları tedavi için kullanılmaktadır. Kriyoterapiden önce PAP smearın yapılması gerekir.

Donmuş olan kısmın derinliği genellikle probun çevresinden taşmış alanla eşit olur. Halka biçiminde ki kısmın kenarındaki ısı hemen, hemen -20 derecelere düşmektedir ama bu hücrelerin ölmesi için yeterli olmaz. Bundan dolayı lezyonun kenarının güzelce gözlenmesi ve de iriliğine bağlı probun seçilmesi mühimdir.

Yapılmakta olan araştırmalar CIN I ismi verilmiş olan oldukça erken dönemde lezyonda etkilenen alandaki derinlik 3,8 mm’ dir. İyi bir biçimde yapılan kriyoterapi lezyonu %99,7 ‘lik oranda tedavi eder. Bu sebeple dondurulma operasyonu sırasında donan alan probun alanından hemen, hemen 5 mm geniş olmasına önem verilmelidir.

Kontraendikasyonlar; (kriyoterapinin yapılmamasının gerektiği haller)

Servikal kanala 1-2 mm’ den derin lezyonlar
Kürtajda patalojinin saptanması
Gebelik
Prob alanından daha da iri lezyon olması
Aktif olan servikal enfeksiyonlar
Yenileyen lezyonlar
CIN 3 ve ya kanserin olması

Avantajları
Önemli yaralanmalar ve ya komplikasyonların tehlikesi oldukça azdır
Çabuk ve de uygulaması basittir
Pahalı değildir
Poliklinik ortamında uygulanır
Anesteziye gerek olmaz
İşlemin ardından normal hayatta değişikliğe gerek olmaz
İşlemin ardından kanamanın tehlikesi oldukça azdır
Üreme üstünde herhangi bir etkisi bulunmamaktadır

Dezavantajları
Kriyoterapinin ardından birkaç hafta süresince fazlaca akıntı görülebilir
İşlem esnasında aybaşı sancılarına benzeyen kramp yaşanabilir
İşlemin ardından rahim ağzında kapanma olabilir
Histolojik inceleme lezyona yapılamamaktadır

Ardından ilk 1-2 ay içinde smearin yapılması zor olabilir. Tedavide başarısızlık yaşanabilir.

İşlem esnasında hissedilenler nelerdir?
Ağrı sinirleri rahim ağzında olmaz ve de burası duyarsız olur. Bundan dolayı acı olmaz ama rahimde aybaşı sancılarına benzeyen kramplara benzer kasılmalar yaşanabilir.
Fakat bu birkaç dakika içerisinde yok olur. İşlemden evvel ve ya hemen ardından ağrı kesici kullanımının faydası olur. Oldukça ender vajina içerisinde tuhaf bir his olabilir. Önemsiz ve de çabuk yok olan soğukluk olarak adlandırılan bir etkidir.

Hasta muayene pozisyonunda jinekolojik muayene masasına yatınca işlem yapılmaktadır. Vajinaya spekulum yerleştirilip serviks görülecek hale gelince işlem uygulanır.

İşlem yapılırken olabilecek problemler;

Sıkça rastlanan problem probun kayıp vajinanın duvarına dokunmasıdır. Böyle bir vaziyette ağrı oluşabilir.
Dondurulacak olan kısmın asimetrik oluşu. Böyle bir vaziyette müsait olan probun seçilmesi ile yok edilir. Oldukça ender olarak rahatsız kişide vagal refleks olarak adlandırılan durumdan dolayı tansiyonda düşme ile bayılmalar görülür.

İşlemin ardından takip;

Kriyoterapinin ardından 4 hafta süresince sulu akıntılar görülebilir. Akıntıya sebep ölü hücreleri atmaktır. Genelde akıntıda koku olur. İşlemin ardından 4 hafta süresince rahim ağzının travmaya ve de enfeksiyona açık olmasından dolayı cinsel birleşmenin olmaması, tampon kullanımı, havuz ve de jakuzinin kullanılmaması, vajinal duşun yapılmaması gerekmektedir.

İşlemin3 ay ardından PAP smearın yenilenmesi gerekir. İlk 3 ay süresince hücresel yenilenmenin sürecinin sürdüğü smear almanın faydası olmaz.

Smear incelemesi normalse ardından gelen 2 sene süresince 6 ayda bir smearın tekrarının yapılması gerekir. Yenileyen lezyonların çoğunluğu 22 sene içerisinde meydana çıkar bundan dolayı takip edilmesi oldukça mühimdir ve de ihmale gelmez.
3 ayın ardından smear incelemelerde lezyona rastlanır ise bu defa biopsi ve ya LEEP yapılması gereklidir.