Dizanteri

Dışkılama sırasında makroskopik şekilde kanın görülmesine kanlı ishal denir. Kanlı ishal hala ölümcül hastalıklar arasındadır. Özellikle yaşlı insanlarda ve bebeklerde görülen kanlı ishal tehlike unsuru sayılmaktadır. Kanlı ishal sorunu dizanteriform ishal olarak da tanımlanır.
Ihsal sorunundan kurtulmanın en geçerli yolu hijyen kurallarına dikkat etmekten geçer. Elleri sabunlu su ile yıkamak ve gıdaları yıkayarak tüketmek önemlidir. Tedavi sürecinde antibiyoterapi uygulanabilir. Küçük yaştaki çocuklardaki ve yaşlı insanlarda günlük aldıkları sıvı dengesini korumak tedavi açısından önemlidir. Bunun yanında bazı zamanlarda kullanılan antibiyotiklere bağlı ishal durumları da görülebilir. Böyle bir durum olduğunda antibiyotik tedavisi kesilerek, başka bir tedavi yöntemine geçilebilir.

Basilli Dizanteri
Shigella grubunda yer alan mikroplar tarafından ortaya çıkar. Tek tük vakalar halinde yurdumuzda görülen bir dizanteri türüdür. Uygun şartları bulursa salgın durumu vardır. Dizanteri basilinin asıl kaynağı insanlardır.

Dizanterinin Bulaşma şekli

Direkt temas durumlarında veya su ile bulaşma şekli görülür. Bunun yanında tüketilen gıdalarda dizanterinin bulaşma ihtimalini yükseltir. Direk bulaşmadan kasıt, hasta olan kişinin elinin değdiği, kapı kolu, kullandığı çatal, bıçak, havlu, bardak, tuvalet muslukları olarak ifade edilen durumlardır. Dizanteri hastalığını hafif derecede yaşayanlar, hiç yatmadan ayakta atlatabilirler ancak hastalığı da yaymaya bu sırada devam ederler. Dizanteri basili bir insanda hafifi derecede bir hastalık hali yaratırken, başka bir insanda ağır bir hastalık durumuna yol açabilir. Bunun yanında hiçbir şekilde dizanteri belirtisi göstermeden dizanteri hastalığını geçiren kişilerde vardır. Basili dizanterinin bulaşmasında kirli besinleri tüketmek, pişmeden yenilebilen meyve, sebze, et gibi gıdaları tüketmek hastalığın bulaşmasında etkili olurlar.
Bunun yanında dizanteri salgınları en çok yaz aylarında görülür. Çünkü karasinekler de dizanteri bulaştıran unsurlardan biridir. Aynı zamanda deniz olan bölgelerde, denize akan lağımlardan karışan basiller plajdaki insanlara bulaşabilir.
Dizanteri hastalığına her yaştan ve her cinsten insan yakalanabilir. Dizanterinin en ağır yaşandığı kişiler, yaşlılar, çocuklar, verem hastaları, dolaşım yetmezliği olan kişiler, gebe kadınlar olarak sıralanabilir. Dizanteri hastalığının kuluçka süresi yaklaşık 3 ile 6 gündür.

Dizanterinin Belirtileri

Dizanteri kuluçka döneminde iken kişide baş ağrısı, kusma, mide bulantısı, ateş yükselmesi olarak belirti gösterir. İlk gün hafif derecede karın ağrısı hisseden dizanteri hastası, gün içinde 10 defa tuvalet gittiği olur. Dışkılama sırasında kan, balgam görür. Dışkılama isteği hastada karın ağrısıyla, karın guruldamasıyla gerçekleşir. Hemen akabinde ağrılı bir şekilde dışkılama gerçekleşir. Bazı durumlarda hasta tuvalete yetişemeden yatağına dışkılayabilir.
Dizanteri belirtilerinden biri de hastanın dilinin üzerinde paslı bir durum hissetmesidir. Dizanteri ilerledikçe dili şişmeye başlar. Hastanın karın bölgesi muayene edildiğinde bağırsakları ele gelir haldedir ve hasta dokunulduğunda ağrı hisseder. Bunun yanında dizanteri olan hasta sürekli bir hazımsızlık şikâyetinde bulunur. Zira bağırsakların gaz vardır. Tansiyonunda zaman zaman düşme görüldüğü gibi, nabız sayısında da zaman zaman artış gözlenir.
Çocuklardaki dizanteri hastalığı belirtileri daha farklı görülür. Çocuk dizanteri olduğunda sürekli huzursuzdur. Durgunluk, halsizlik görülür ve havale geçirme riski vardır. Dışkısı bol balgamlı ve yeşil renktedir.
Dizanteri hastalığı yetişkin kişilerde 10 ile 15 gün devam edebilir. Ancak dizanteri kronik bir hal almış ise gelip geçici durumlarla yıllarca sürebilir. Dizanteri hastalığını kronik hale getirmemek için, uygulanan tedaviye sadık kalmalı ve tavsiye edilen diyet sistemin uyulmalıdır.

Dizanteri Komplikasyonları

Dizanteri hastalığı baş gösterdiğinde hastanın makat bölgesinde apseler oluştuğu, idrar torbasında iltihaplanmalar olduğu görülebilir. Dizanterinin kesin tanısını koymak için, hastanın dışkısından kültür yapılarak dizanteri basili üretmek gerekebilir.

Dizanteri Tedavisi
Dizanteri hastalığına yakalanan hastaya yatak istirahati verilir. Beslenme sistemi hemen yeni bir düzene sokulur. Bolca sıvı alması sağlanır. Posa bırakan meyve ve sebzeler tüketilmemesi sağlanır. Dizanteri olduğunda midesinde hidroklorik asit azalmış olacağından, limonata verilip birde yanında özel ilaçlar verilerek bu durum tedavi edilir. Yemek yedikten sonra kullanmak üzere sindirim enzimleri içeren ilaçlar kullanması sağlanır. Şiddetli ağrılarını kesmek için sıcak su torbası kullanmak iyi gelir. Dizanteri tedavisinde kullanılacak ilaçların en önemlisi, direk basil üzerine etki eden ilaçlardır. Doktorun tavsiye ettiği ilaçlara sadık kalınmalıdır.

Dizanteri Hastalığından Korunma

Dizanteri hastası olan kişi, diğer kişilerden ayrı tutulur. Dışkısı dezenfekte edilmeden tuvalete dökülmez. İçme sularına klor katılır. Sütler iyice kaynatılmadan içilmez. Çiğ olarak tüketilmesi gereken meyve ve sebzeler iyice yıkanmalıdır. Karasineklerden korunmalıdır. El temizliğine önem verilmelidir.